Schuld, verlies en bevrijding: mijn reis naar bestaansrecht

Inleiding Soms dragen we onbewust verhalen met ons mee die ons leven kleuren. Schuldgevoelens, oude patronen en pijnlijke familiegeschiedenissen kunnen generaties lang doorwerken. In deze blog deel ik mijn persoonlijke zoektocht naar vrijheid en bestaansrecht.

Het is niet mijn bedoeling om iemand te kwetsen met mijn verhaal. Ik deel mijn eigen waarheid, zoals ik die ervaren heb. Veel details laat ik bewust achterwege; misschien komen deze later terug in mijn boek onder het hoofdstuk ‘History repeats itself’.

Toen

In mijn jeugd leerde ik dat schuld altijd ergens lag. Ik ben de jongste van drie kinderen. Mijn moeder voedde ons alleen op nadat mijn vader en mijn zusje in mijn geboortejaar overleden. Later besefte ik hoezeer het schuldgevoel verweven was met mijn geschiedenis en de geschiedenis in het algemeen. Wantrouwen over wie ‘deugde’ en wie niet, speelde ook een grote rol, zeker rond de Tweede Wereldoorlog. Dat idee – dat altijd iemand schuldig moest zijn – werd doorgegeven via mijn moeder, die in het verzet zat, én via de maatschappij. Dat gebeurde misschien wel meer op non-verbaal niveau dan op verbaal niveau. Achteraf realiseer ik me dat ik mijn eigen kinderen ook heb belast met dit onbewuste patroon.

De breuk

Jaren later veranderde alles toen ik voor het eerst 'nee' zei tegen mijn broer. In die periode voelde ik me slachtoffer: boos, verontwaardigd en jarenlang angstig. Tegelijkertijd voelde ik me ook schuldig. Was ik niet alleen slachtoffer, maar ook dader?Het was een verwarrende tijd waarin ik vocht en bevroor tegelijk.

In 2020 escaleerde het tijdens een moeizaam gesprek bij mijn broer thuis. We spraken over de verkoop van het ouderlijk huis. Hij had volmacht om alles te regelen. Volgens hem had alleen hij, samen met mijn oudste zus, een rol; ik had geen rol en dus geen recht op informatie. Dat zou de keuze van mijn moeder zijn geweest.

Telkens als ik mijn teleurstelling uitte, wees hij mij vermanend terecht. Hij beschuldigde me van misbruik van een lening en risicovol financieel gedrag. Ook maakte hij duidelijk dat hij en mijn zus en hun volwassen kinderen het geld niet nodig hadden, verwijzend naar hun geslaagde carrières en welvaart.

Ik schrok van zijn houding; zo kende ik hem niet. Ik voelde me niet erkend en onbegrepen. Mijn wangen gloeiden van onrecht.

Pas veel later besefte ik, zonder rancune, dat mijn moeder hierin een rol heeft gespeeld. Haar manier van praten over financiën had waarschijnlijk een negatief beeld van mij geschapen. Op één of andere manier had ik haar toch onder druk gezet. Ook zij nam haar verleden mee, haar onverwerkte emoties en wantrouwen. Zij maakte dat niet bespreekbaar met mij maar met haar zoon.

Mijn broer trok ten strijde namens haar, met alle gevolgen van dien. Na haar overlijden in 2021 werd hij ernstig ziek. Uiteindelijk hebben we het nooit meer kunnen uitpraten.

Nu

Wat heb ik hiervan geleerd?

Ik ging aan de slag met familieopstellingen. Daar ontdekte ik hoe diep schuldgevoelens en familiepatronen kunnen doorwerken. Ik onderzocht mijn geboortejaar en voelde voor het eerst bewust het schuldgevoel dat ik als kind had: ik was geboren, terwijl mijn vader en zusje overleden waren.

In de opstellingen ontmoette ik mijn vader en zusje op een symbolische manier. Dat voelde warm en liefdevol. Langzaam vond ik mijn eigen kracht terug. Ik mag leven. Ik mag gelukkig zijn. Ik ben mijn angsten aan het overwinnen en bezig om uit de patronen van slachtofferschap en daderschap te stappen. Omdat ik me realiseer dat ieder mens zijn eigen verleden meedraagt, is ook de stap naar vergeving makkelijker.

Uiteraard val ik soms in een situatie weer terug in angst of boosheid, maar nu herken ik het beter. Ik ga nu anders met mijn emoties om, loop er niet voor weg. Telkens weer probeer ik daarbij zonder oordeel en met liefde naar mezelf te kijken. Pas dan kan ik zonder oordeel en met liefde naar de mensen om me heen kijken.

Ieder mens heeft bestaansrecht en verdient een gelukkig leven. Herken jij dit soort familiepatronen of gevoelens van schuld? Ik lees graag je verhaal in de reacties.

Voel je vrij deze blog te delen als je denkt dat iemand anders er ook iets aan kan hebben.